Çocuklarınıza En Güzel Yatırım, Onlara Okuma Alışkanlığı Kazandırmaktır

Çocuklarınıza En Güzel Yatırım, Onlara Okuma Alışkanlığı Kazandırmaktır

Okumak yerine dinlemek isterseniz, buradaki podcast bağlantısına tıklayabilirsiniz.

Okuma kültürü, bireylerin okuma eylemi ile ilgili olarak edindikleri becerilerin toplumda bir yaşam biçimine dönüşmesidir. Yani okuma kültürü “görsel okuryazarlık, okuma yazma becerisi edinme ve okuma alışkanlığı becerisi kazanma” basamaklarını içerir. Alışkanlık herhangi bir eylemin yaşam süresince düzenli bir biçimde yinelenmesidir. Ancak söz konusu okuma alışkanlığı olduğunda bu tanımın genişletilmesi gerekmektedir. Şöyle ki okuma eylemi insanda düşünebilmeyi ve üretebilmeyi önceler. İçinde yaşadığı topluma etki edebilme, onu değiştirebilme ve dönüştürebilme yaşamsal bir gereksinim olarak değerlendirilmelidir.

Birçok ülkede, okuma kültürünü anlamaya yönelik yapılan araştırmaların sonuçlarına göre okuma alışkanlığı kazanılmasında en büyük etkenin aile olduğu görülmektedir. Okuma kültürü öncelikle ailede başlar, okulda gelişir ve çevre etkisiyle pekişir.

Okuma kültürünün yaygınlaşması o toplumun en küçük yapı taşı olan aileler aracılığıyla mümkün olabilmektedir. Okuyay’ın Türkiye’deki okuma kültürünü anlamaya yönelik yaptığı araştırma incelendiğinde çocuğun ilkokul ve öncesi dönemlerinde ailede kitap okunuyorsa o ailenin tüm bireylerinin okuma oranlarında artış meydana gelmektedir.

Çocuklarımıza bırakacağımız en güzel miras onlara kazandırdığımız okuma alışkanlığıdır.

Ebeveynlerin çocuklarının okuma kültürü kazanmalarındaki bilinçli çabaları, farkındalığı gelişmiş, girişken, düşünen ve sorgulayan bireyler yetişmesine en büyük katkıyı sağlayacaktır.

Yapılan araştırmalar bize ne gösteriyor?

Birçok ülkede, okuma kültürünü anlamaya yönelik yapılan araştırmalara göre okuma alışkanlığı kazanılmasında en büyük etkenin aile olduğu görülmektedir. Okuma kültürü öncelikle ailede başlar, okulda gelişir. PİAR’ın Türkiye’de 15 ilde yaptığı araştırmaya göre, deneklerin %51’i büyüdükleri evde kitaplık bulunmadığını belirtmişlerdir. Bu amaç doğrultusunda her çocuğun içinde kendi kitaplarının yer aldığı, kendine ait bir kitaplığının olması için anne ve babaların fırsat yaratmalarının önemli bir gereksinim olduğu unutulmamalıdır.

Çocuklarda yeterli şekilde konsantrasyon yetkinliği oluşmasının ön şartının kitap okuma alışkanlığının kazanılması olduğu da bilinmektedir. Çocuk böylelikle toplum içinde yaşama kurallarını öğrenerek sorumluluk sahibi olmakla beraber sosyal davranışları da daha çabuk öğrenmiş olur.

Çocuklara Okuma Alışkanlığı Kazandırmak İçin En Uygun Dönem

Çocuğun okumaya olan ilgisini arttırmak için en uygun dönem ilköğretim öncesi dönemdir.

İlk yaşlardan itibaren anne babalar çocuklarına resimli öyküler okuyarak, okuma alışkanlığı kazandırmaya çalışmalıdır. Bu yüzden, anne babalar önce bebeklik döneminde kuklalar, resimli ve sesli dokunsal uyaranı olan kitaplarla çocuğun ilgisini çekmelidir. Buna masallar anlatmak, birlikte fotoğraf albümlerine bakmak da dahil edilebilir.

Ebeveynler Bu Süreçte Ne Yapabilir?

• Her anne ve babaya günde ortalama 15 dakika çocuklarıyla birlikte okuma gerçekleştirmelerini öneririm.
• Çocuğun okuyup bitirdiği kitap hakkında anlatımda bulunmasına fırsat tanınmalıdır. Karşısında iyi bir dinleyici bulan çocuk, benzer aktiviteleri tekrarlamaktan hoşlanır.
• Okunan kitaplarla ilgili bir defter oluşturulabilir.
• Çocuğun bu deftere okuduğu kitapların isimleri, yazarı, konusu, kitabın ana fikri ve ne kadar sürede okuduğunu gözlemleyebilmek için okuduğu tarih aralığını not etmesi sağlanabilir. Belirli aralıklarla çocuğun okuduğu kitap sayıları tespit edilerek artış olduğu durumlarda ödüllendirilebilir. Bu sayede de kitap okuma alışkanlığı desteklenmiş olacaktır.

Çocuğunuza Kitap Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz? 

Araştırmaların ortaya çıkardığı sonuçlardan biri de, ebeveynlerin büyük bir çoğunluğu çocuklarına okuyacakları kitapları seçmek konusunda zorlanmaktadır. Anlaşılır bir dili olan, eğlenceli, hayal gücünü geliştirebilecek, çocuğu soru sormaya teşvik edecek ve tanıdık durumların anlatıldığı bol resimli kısa öyküler seçilmelidir.

Ailelerin kitap seçerken dikkat etmesi gereken en önemli hususlardan biri de çocuğun ilgi ve merakına uygun kitap seçmesidir. 

Çocuğunuzun Hangi Kitaplara İlgisi Olduğunu Nasıl Tespit Edebilirsiniz?

Çocuğun hangi kitaplara ilgili olduğunu tespit etmek için çocuğunuzla birlikte kitapçıya, çocuk kütüphanelerine gidebilir ve oralarda birlikte vakit geçirerek çocuğunuzun ilgisini çeken kitapları gözlemleyebilirsiniz

Bunun Çocuğa Olan Katkıları Nelerdir?

• Kendilerine düzenli aralıklarla bir şeyler okunan çocuklarda ilkokulda okumada zorlanmadığı gözlenmiştir.
• Daha hızlı okumakla beraber yaşıtlarına göre okuma yazmada daha başarılı olmaktadırlar.
• Genel okul başarıları daha yüksek, özellikle Türkçe, Matematik ve Yabancı dil derslerinde kendilerine okuma yapılmayan çocuklara göre daha iyi notlara sahiptirler.
• Çocuk vaktini anlamlı ve kaliteli geçirmeyi öğrenir.
• Çocuklara dil gelişimi konusunda ve okumayı öğrenmesinde yardımcı olur.
• Çocukların zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerine katkı sağlar.
• Okunan kitaplardaki kelimeler çocuğun zihninde depolanır ve kelime dağarcıkları zenginleşir. Çocuğun empatik düşünebilme becerisi gelişir. Bu da hayal gücünün gelişmesine ve yaratıcı bir birey olmasına katkıda bulunur.

Radyo Gedik · DENGELİ YAŞAM – ÖZNUR KARAELOĞLU

Okumak yerine dinlemek isterseniz, buradaki podcast bağlantısına tıklayabilirsiniz.

 
Kolaylık ve sevgiyle 

Öznur Karaeloğlu 

Eğitimlerimiz ve etkinliklerimizle ilgili bilgi almak için: 

E-mail: oznur@oznurkaraeloglu.com

oznurkaraeloglu.com

https://www.instagram.com/oznurkaraeloglu/

https://www.youtube.com/@oznurkaraeloglu

https://www.linkedin.com/in/oznurkaraeloglu/

https://www.facebook.com/okaraeloglu

https://linktr.ee/OznurKaraeloglu