Bloom’un Tam Öğrenme Modeli ile Öğrenme ve Okuma

Eğitimde kalıcı öğrenmenin sağlanması, yalnızca bilgi aktarımı ile değil, öğrencinin bilgiyi nasıl işlediği ve kullanabildiği ile mümkündür. Bloom’un Tam Öğrenme Modeli, öğrencilerin bireysel farklılıklarını göz önünde bulundurarak, her bireyin kendi hızında ve seviyesinde öğrenmesini teşvik eder. Okuma, bu sürecin temel taşlarından biridir ve öğrenme sürecini derinlemesine destekleyen en güçlü araçlardan biri olarak karşımıza çıkar.

Okumak yerine dinlemek isterseniz, yazının altındaki podcast bağlantısına tıklayabilirsiniz.

Bloom’un Eski Taksonomisi ve Okuma Becerisi

Bloom’un eski taksonomisi (1956) altı bilişsel seviyeden oluşur:

Bloom’un Tam Öğrenme Modeli, eğitimde öğrencilerin bilgiye dayalı becerilerinin ötesine geçerek, yüksek düzey düşünme becerilerini kazandırmayı hedefler. Model, öğrencilerin yalnızca basit bilgiler öğrenmesinin değil, aynı zamanda bu bilgileri analiz etmeleri, sentezlemeleri ve değerlendirmeleri gerektiğini savunur. Bloom’un  taksonomisi şu şekilde sıralanabilir:

• Bilgi: Öğrenci bir konu hakkında temel bilgiye sahip olur.
• Anlama: Öğrenci öğrendiklerini anlamaya başlar.
• Uygulama: Öğrenci öğrendiklerini gerçek hayatta kullanabilme becerisi kazanır.
• Analiz: Öğrenci bilgiyi analiz eder, farklı bakış açıları geliştirir.
• Sentez: Öğrenci öğrendiklerini yeni şekillerde birleştirir.
• Değerlendirme: Öğrenci, öğrendiği bilgileri değerlendirir ve nihai kararlar alır.

Bloom’un Yeni Taksonomisi ve Okuma Becerisi

Bloom’un yeni taksonomisi (2001), aynı süreçleri ancak biraz daha dinamik ve kapsamlı bir şekilde ele alır. Yeni taksonomi, eskiye göre daha çok bilişsel becerilerin birbiriyle nasıl etkileşime girdiğini vurgular ve şu şekilde sıralanır:

1. • Hatırlama: Yeni taksonomide, “hatırlama”, eski taksonomideki “bilgi” aşamasına karşılık gelir. Bu aşamada, okunan metinle ilgili temel bilgi ve detayların hatırlanması önemlidir.

1. • Kavrama: Bu aşama, metni anlamayı ve o metinle ilgili kendi yorumumuzu yapabilmeyi içerir. Okuma sırasında anlamı yapılandırarak, metni başkalarına açıklayacak kadar derinlemesine anlamamız gerekir.

1. • Uygulama: Yeni taksonomiye göre, uygulama, öğrendiklerini gerçek dünyada kullanma becerisini kapsar. Okuduğumuz metinden edindiğimiz bilgileri uygulamak, okumanın amacına hizmet eder.

1. • Analiz Etme: Okuduğumuz metni incelemek, parçalara ayırmak ve alt yapıları belirlemek analitik düşünme becerisidir. Okuma sürecinde bu aşama, metnin yapısını ve içeriğini daha net bir şekilde anlamamıza yardımcı olur.

1. • Değerlendirme: Yeni taksonomi, değerlendirmeyi eleştirel bir bakış açısıyla yapmamızı sağlar. Okunan bir metni, amacına uygunluk, doğruluk ve tutarlılık açısından değerlendirebiliriz.

1. • Yaratma: Yaratma, okuduğumuz bilgiyi sentezleyerek yeni fikirler üretmeyi ifade eder. Bu aşama, okuma becerisinin zirve noktasıdır çünkü okuduğumuz bilgileri farklı perspektiflerden birleştirip, orijinal bir düşünce geliştirmemizi sağlar.

Okuma ve Öğrenme İlişkisi

Okuma, yalnızca bilgi edinmek için yapılan bir etkinlik değildir; aynı zamanda düşünme, analiz etme ve eleştirel değerlendirme süreçlerini de içinde barındırır. Etkili bir öğrenme sürecinde okuma becerisinin gelişmiş olması, öğrencilerin Bloom’un taksonomisinde daha ileri düzeylere ulaşmalarına katkı sağlar. Okuma sayesinde bireyler:

• • Dikkat ve odaklanma becerilerini geliştirir,

• • Bilgiyi anlamlandırma ve öğrenme hızlarını artırma fırsatı yakalar,

• • Eleştirel düşünme becerilerini güçlendirir,

• • Analiz ve sentez yaparak bilgiyi ilişkilendirme yeteneklerini pekiştirir.

Öğrenciler düzenli ve bilinçli bir okuma alışkanlığı kazandığında, öğrendiklerini farklı disiplinlere uyarlayabilir ve kendi düşüncelerini geliştirme konusunda daha başarılı olurlar.

Okumanın Öğrenmeyi Kolaylaştırma Yolları

1. • Daha Etkin Bilgi İşleme: Okuma becerisi gelişmiş bireyler, metinleri daha hızlı analiz edebilir ve bilgileri daha verimli bir şekilde işleyebilir.

1. • Daha Derin Anlama: Okuma sürecinde aktif katılım, bilgilerin yüzeysel değil, anlamlı ve kalıcı bir şekilde öğrenilmesini sağlar.

1. • Problem Çözme Yeteneğini Güçlendirme: Okuma, farklı bağlamlarda bilgiyi değerlendirme yetisini geliştirerek problem çözme süreçlerini destekler.

1. • Dil ve İfade Yeteneğini Geliştirme: Okuma, öğrencilerin kelime dağarcığını genişletir, yazılı ve sözlü ifade becerilerini güçlendirir.

1. • Bağlamsal Öğrenmeyi Destekleme: Farklı konular ve metinler arasında ilişki kurarak öğrenme sürecini pekiştirir.

Tam Öğrenme İçin Okuma Stratejileri

Öğrencilerin Bloom’un Tam Öğrenme Modeli’ni etkili bir şekilde kullanabilmeleri için belirli okuma stratejileri geliştirmeleri gerekir. Bunlar arasında:

• • Amaçlı Okuma: Bir metni neden okuduğunu bilerek okumak, odaklanmayı ve anlama sürecini destekler.

• • Not Alma ve Özetleme: Bilgiyi daha iyi içselleştirmek için not almak ve özet çıkarmak faydalıdır.

• • Soru Sorma: Okurken kendine sorular sormak, eleştirel düşünmeyi geliştirir.

• • Grafik ve Zihinsel Haritalar Kullanma: Bilgiyi organize etmek için şemalar ve haritalar oluşturmak, bağlantıları görselleştirmeyi kolaylaştırır.

• • Aktif Okuma Teknikleri: Metin içindeki önemli noktaların altını çizmek, kenar notları almak gibi yöntemler, bilgiyi pekiştirmeye yardımcı olur.

Okuma, Öğrenmenin Temel Taşıdır

Bloom’un Tam Öğrenme Modeli, okuma ile birleştiğinde bireyin öğrenme süreci çok daha etkili hale gelir. Okuma, bilgiyi yalnızca edinmek için değil, işlemek, analiz etmek ve yaratıcı düşünceye dönüştürmek için güçlü bir araçtır. Tam öğrenmeye ulaşmanın yolu, öğrencinin okuma alışkanlığını geliştirmesi, bilgiyi yapılandırması ve bütüncül bakış açısı kazanmasıyla mümkündür. Bu nedenle, eğitimde okuma becerilerini geliştirmek, derinlemesine ve kalıcı öğrenmeyi destekleyen en önemli unsurlardan biridir.

Sevgilerimle

Öznur Karaeloğlu

Bilgi almak istediğiniz konular ve önerileriniz için:

oznur@oznurkaraeloglu.com

https://linktr.ee/OznurKaraeloglu

https://www.instagram.com/oznurkaraeloglu

https://www.youtube.com/@oznurkaraeloglu

https://www.linkedin.com/in/oznurkaraeloglu

https://www.facebook.com/okaraeloglu

Okumak yerine dinlemek isterseniz, buradaki podcast bağlantısına tıklayabilirsiniz.